CMR Nedir, CMR’nin Önemi Nedir?
Uluslararası nakliyecilik için kara yolu, deniz yolu, demir yolu ve havayolu üzere çeşitli sistemler kullanılmaktadır. Bu nakliyecilik hizmetlerinde, karşılıklı kararların ortaya konulduğu milletlerarası pek çok muahede mevcuttur. Bu muahedeler nakliyecilik tipine nazaran farklılık gösterir. Demir yolu nakliyeciliğinde; Railway Bill (RWB)-Demir Yolu Taşıma Senedi, deniz yolu nakliyeciliğinde; Ocean Bill of Lading (B/L)-Deniz Konşimentosu, kara yolu nakliyeciliğinde; Truck Bill of Lading ya da CMR-Kara Yolu Taşıma Senedi, hava yolu nakliyatında ise Airway Bill (AWB)-Hava Yolu Taşıma Senedi kullanılır.
Dünya genelinde ulaşım imkanları ve maliyetinin daha düşük olması üzere faktörlerle en çok tercih edilen memleketler arası nakliyat çeşidi kara yolu nakliyatıdır. Dolayısı ile CMR muahedeleri sıklıkla yapılmaktadır.
CMR Nedir?
Uluslararası nitelikte bir evrak olan CMR’nin açılımı, Convertion Marchandises Routiers’dır. Tam ismi, “Convention Relative Au Contrat De Transport İnternational De Marchandieses Par Route” olan bu muahede “Uluslararası Karayolu Mal Nakliyatı Sigortası” manasına gelmektedir. CMR Antlaşması, memleketler arası kara yolu nakliyeciliğinde, taşıma kaidelerini standardize eden ve taşıyıcının sorumluluklarını belirler.
1978 yılında Cenevre’de hazırlanmış ve 1979 yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından imzalanması için dünya devletlerine iletilmiştir. Türkiye, 07.12.1993 tarihli ve 3939 sayılı Kanunla 04.01.1995 yılında “Eşyaların Karayolundan Milletlerarası Nakliyatı İçin Sözleşme Kontratı (CMR) Konvansiyonuna katılmıştır. Türkiye ile birlikte CMR mutabakatını imzalayan ülkelerin sayısı, 56’dır.
CMR Anlaşması’nın Konusu ve Kapsamı Nedir?
CMR Muahedesi kararlarını kabul eden ülkeler tarafında kullanılan bir kara yolu taşıma dokümanıdır. Bu muahede, alıcı ve taşıma şirketi ortasında çift taraflı imzalanır. CMR Mutabakatının konusu, malların belirlenen şartlarda taşınmasıdır. CMR dokümanının özel bir formatı yoktur ve dokümanda yer alan bilgilerin tamamının doğruluğu ihracatçı firmaya aittir. Bu evraka sahip olunması, tüm taşıma süreçlerinin CMR muahedesinde belirtilen kararlara nazaran yapıldığı söz eder. 3 nüsha olarak düzenlenir. Bu nüshalardan biri ihracatçı firma için, biri mallar ile birlikte gönderilmek için ve sonuncusu da taşıyan firma için düzenlenir. İspat niteliğinde kullanılan bu evrak, taşıyan firma ve yükleyici firma tarafından imzalanır. İmza yerine kaşe de kullanılabilir.
- CMR Mutabakatına nazaran yükleme yurtiçi yapılamaz.
- Taşınacak eser, mal niteliğinde olmalıdır.
- Taraflar ortasında alacak ve verecek bağı oluşturmalıdır.
CMR Evrakı Nereden Alınır?
CMR dokümanı, muhakkak bir kurumdan ya da kuruluşlardan alınan bir evrak değildir. Bu belgeyi, nakliye-taşıma sürecini gerçekleştirecek firma tarafından üç nüsha olarak düzenlenir.
İhracatçı Firmanın CMR Evrakı Üzerindeki Sorumlulukları Nelerdir?
- CMR evrakında yer alan bilgilerin doğruluğu,
- Mal ambalajlarının en uygun biçimde yapılması
- Gümrük tarafından istenen evrakların hazırlanmasıdır.
CMR Dokümanında Yer Alan Bilgiler Nelerdir?
Bir CMR dokümanında,
- İhracatçı firmanın ismi,
- İhracatçı firmanın adresi,
- İthalatçı firmanın ismi,
- İthalatçı firmanın adresi,
- Malın teslim edileceği pozisyon bilgisi,
- Yükleme sürecinin gerçekleşeceği yerin bilgileri,
- Yükleme tarihi,
- Mal cinsi,
- Ambalaj cinsi ve sayısı,
- Brüt kilo,
- Teslim biçimi,
- Araç plaka bilgileri yer alır.
Yukarıda listelenen hususların evrakta yer alması, Memleketler arası Karayolu Nakliyatı Mukaveleleri Konvansiyonu 5. ve 6. Hususları ve 1978 Protokol eki yeterince mecburidir.
